Zo ontmasker je een AI- tekst

Stel, je vergelijkt twee teksten vanuit eenzelfde briefing. Een versie geschreven door de mens en de andere gegeneerd door AI. Wat blijkt? De beste tekst komt van AI. Nochtans was het tot enkele maanden geleden nog omgekeerd. Je merkt: het wordt steeds moeilijker om AI-gegeneerde teksten te onderscheiden van menselijke teksten. Toch zijn er een paar valkuilen waar AI telkens intrapt. En waar jij als mens het verschil in kan maken. Ontdek in dit artikel vijf manieren om AI- gegenereerde teksten te ontmaskeren – en hoe je er bewuster mee om kunt gaan. 

Tip! Herwerkte editie van het boek Schrijf ze onder Tafel! en online opleiding Schrijven met AI om je verder te verdiepen.

Masker 1: AI is oppervlakkig

Schrijf in laagjes. Het is een van onze favoriete schrijftips tijdens een workshop Werve(le)nd Schrijven. En die zegt: wissel algemene zinnen af met concrete zinnen. Voeg na een generieke zin voorbeelden en nuances toe. Niet zomaar voorbeelden, maar anekdotes of verwijzingen die kloppen in de context van jouw doel en publiek. Opgepast, AI stelt ook voorbeelden voor, maar die zullen vaak uitblinken in algemeenheden. Omdat het geen idee heeft met welke intentie jij precies de tekst schrijft.

AI schrijft: “Ondernemers moeten dagelijks veel kleine beslissingen nemen, die samen een grote impact hebben op het succes, de groei en de veerkracht van hun bedrijf. Juist in die ogenschijnlijk kleine keuzes schuilt het verschil tussen stilstand en duurzame vooruitgang.”

Mens: “Ondernemers moeten dagelijks veel kleine beslissingen nemen. Denk aan intekenen op een offerte, een kantoorbestelling plaatsen, feedback geven, … daarom hebben wij Chris als office manager aangenomen. Iemand die de puntjes op de i zet, de laatste spellingscontrole uitvoert op de offerte, en checkt of de bestelling met schriftjes effectief is binnengekomen.”

Masker 2: AI staat bol van de clichés 

AI worstelt met creatief taalgebruik. En vertaalt dit vaak in clichés en overdreven stijlfiguren. Zoals: ‘een wervelwind van emoties’, ‘een reis vol ups en downs’.  Of een ondernemer is ‘als een kapitein in een open zee. Continu op zoek naar de juiste koerswijzigingen in een veranderende samenleving’. Je haalt de voorbeelden er zo uit op je feed op LinkedIn. Vooral weinig wervelend omdat de vergelijkingen te voor de hand liggend zijn. Op zich niet onlogisch want in creatieve taal zit veel menselijk intuïtie en context. Maak daarom een vergelijking waarmee je verrast. Die inspireert. 

Zo vergelijkt Bavo het schrijven van een speech met het koninginnennummer uit de atletiek: 100 meter sprint. Een goede speech heeft een ijzersterke structuur (blijf je in je baan), kent een knallende start en memorabel einde, en werkt alleen in een uitgekookt stadion vol sfeer (haal de retorische technieken uit de kast). En toon de 100 meter sprint van Usain Bolt gelopen op 16 augustus 2009 in het Olympisch Stadion van Berlijn.

Masker 3: AI is voorspelbaarheid en valt in herhaling 

AI schrijft doorgaans met een zeer consistente toon, zinslengte en structuur. Dat maakt de tekst leesbaar, maar ook opvallend vlak en voorspelbaar. Het resultaat? Een monotone tekst vol herhaling. Weinig variatie en creativiteit. Daardoor: een grote voorspelbaarheid in je tekst.  Menselijke schrijvers wisselen vaker van toon, gebruiken fragmenten, onverwachte wendingen of retorische vragen. Of vraag AI om een kortere, gevarieerdere versie.

AI:
“De opkomst van kunstmatige intelligentie verandert de manier waarop we werken, communiceren en leven. Het biedt talloze kansen, maar roept ook vragen op over ethiek en verantwoordelijkheid.”

Mens:
“AI. Een buzzwoord dat tegelijk hoop en ongemak oproept. We automatiseren sneller dan we begrijpen — en ergens weten we: dit gaat onze wereld fundamenteel veranderen.”

Masker 4: AI neemt vertalingen te letterlijk

Laat je AI een tekst vertalen? Dan krijg je meestal een woord- voor- woord letterlijke vertaling. Weinig nuance. Weinig creativiteit. Misschien goed voor de vertaling van de eigenschappen van een bepaald product, minder om ook een specifiek publiek hiervoor in beweging te krijgen. 

Gebruik vertaaltools zoals DeepL voor letterlijke vertalingen. Het werkt evengoed én is beter voor het milieu. Wil je toch een creatieve vertaling? Vraag AI expliciet om nuances en culturele aanpassingen. Ga dan eerst goed primen voor je gaat prompten. Communiceer goed wat je verwacht van de vertaling.

Masker 5: AI verzint bronnen bij de vleet

Als je AI vraagt om een stelling te staven met onderzoek en bronnen, dan komt er een waslijst aan bronnen. Immers, het model is daarop getraind. Het heeft genoeg teksten gezien waarin bronvermeldingen voorkomen. En hoe een verwijzing eruitziet. En veel bronnen zullen zeker hout snijden. Alleen, het heeft zelf geen notie of die bron wel daadwerkelijk klopt en relevant is. Of er zelfs een echte pagina achter die URL zit. Net dat is de uitdaging waarop je moet letten: Check elke bron die AI voorstelt. Haal de was binnen en kijk of de lijst wel klopt. En netjes geplooid en gestreken is. Want ongetwijfeld zitten er een paar bij die je op het verkeerde been zetten. En neen, dat is geen grapje van het AI. Het is van niet beter kunnen. En niet beter weten. 

Een geruststelling heb je: de bronnen onderaan dit artikel zijn allemaal gecheckt en relevant.

AI-tools om AI te detecteren

Tot slot, nog deze 3 tools om AI verder te ontmaskeren. Wel deze disclaimer: geen enkele tool is 100% accuraat. 

GPTZero 

Analyseert ‘perplexity’ en ‘burstiness’ om AI-gegenereerde tekst te identificeren. Veel gebruikt in het onderwijs en bij wervingsprocessen.

Originality.ai 

Hoog aangeschreven voor nauwkeurigheid in het detecteren van AI-gegenereerde inhoud, met name van modellen zoals GPT-3, GPT-4, Claude en Gemini. Populair bij contentmarketeers, SEO-specialisten en uitgevers.

Textguard 

En deze kan zelf je AI tekst opnieuw verder ‘vermenselijken’. Wat zou dat betekenen? Nog wat kleine taalfoutjes toevoegen.

Dus … hoe ontmasker je een AI – tekst? 

• Let op emotieloze of overdreven taal
• Let op metaforen en clichés 
• Let op vertalingen 
• Let op herhaling
• Let op actuele en specifieke informatie en bronvermeldingen

Scriptorij opleiding Schrijven met AI

Wil je AI verder ontmaskeren? Leer dan zelf sterke prompts schrijven en word productiever en efficiënter. Schrijf je in voor de Scriptorij-workshop ‘Schrijven met AI’ – zowel georganiseerd als incompany-training als in open aanbod. Dus vrije inschrijving. En dat in de inspirerende Verbal Brand Room van Scriptorij.

Liever op eigen tempo volgen? Volg dan de online opleiding Schrijven met AI. 2,5uur videomateriaal opgeknipt in 45 video’s. Enthousiast gebracht. Inclusief boek en Scriptorij Writer’s Box.

Of lees het herwerkte boek ‘Schrijf ze onder tafel’ van Bavo Van Landeghem (oprichter Scriptorij), waarin een volledig hoofdstuk aan AI én Inclusief Schrijven is gewijd (OWL Press, 2025). In totaal 448 pagina’s, oftewel 121 000 woorden allemaal geschreven door één mens. Bestel het boek Schrijf ze onder Tafel.

Meer weten over schrijven en AI? Stuur Bavo een connectieverzoek op LinkedIn en blijf op de hoogte van talige weetjes rond AI en copy.